
چرا ازدواج؟
این سؤالی بود که برای بسیاری از زنان و مردان اقدام کننده به ازدواج مطرح کردیم، جوابهایشان همه دلالت بر آن داشت که بیشترشان اهمیت و معنی ازدواج را نمیدانند.
مثلاً بسیاری از مردان جواب میداند:
– از مجردی خسته شدم.
– دومی از پریشانی جنسی شکایت میکرد.
– سومی میگوید: پدر و مادرم میخواهند که ازدواج کنم.
– چهارمی میگفت: زیرا من دیگر بچه نیستم و برای خودم مردی شدهام و…
دختران جواب می دادند:
– زیرا همه دوستانم ازدواج کردهاند.
– دختر باید ازدواج کند.
– زیرا من بزرگ شدم و از قافله عقب میمانم.
– زیرا بچه را دوست دارم .
– بعضی از دختران جواب میدادند: زیرا سفر را دوست دارم گاهی بعضیها میگفتند برای فرار از خانه و…
ملاحظه میفرمایید که اکثراً مفهوم ازدواج را نمیدانند، پس آنها که به این مرحله داخل میشوند، با انگیزه غلط و تصورات غیر واقعی و نتیجه منفی از آب در میآید.
برای زوجین لازم است، که قبل از ازدواج بر این باور باشند، که ازدواج یک زندگی جدید است و به محض ازدواج اختیار انتخاب و زمان مجردی تمام می شود و تا واپسین لحظات عمر همراهش است، پس او وسایلی از بازار نمیخرد اگر خوشش نیامد او را دور بیندازد و بهجایش دیگری را انتخاب کند، ازدواج مساویست با مسئولیت، تکالیف، اهمیت و واجبات وقتی که به تعریف ازدواج برمیگردیم، میبینیم که ازدواج پیمانیست با رضای طرفین و رابطهای شرعی و دایمی میان مرد و زن و رسیدن به پارسایی و عفاف و تشکیل خانوادهای ثابت و آرام با رعایت حقوق طرفین.
پس مقصد از ازدواج برآورد کردن نیاز جنسی و یا پیروی از دیگران نیست، بلکه تشکیل خانوادهای نیک و نافع است و این کار نیاز به وقت، تفکر، کوشش، مال و علم دارد و بر مبنای این فهم از هر آنچه که برای خانوادهاش خرج کند مرد احساس لذت و آرامش میکند.
الله تعالی میفرمایند:«وَمِنْ آَیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّهً وَرَحْمَهً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآَیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ» [الروم/۲۱]و یکی از آیات (لطف) او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار نمود.»
و الله تعالی می فرماید:«هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَهٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا »[الأعراف/۱۸۹]«و اوست خدایی که همه شما را از یک تن بیافرید و از (نوع) اونیز جفتش را مقرر داشت تا به او انس و آرام گیرد.»
از این دو آیه روشن میشود که ازدواج آرامشی است، با مراجعه به فرهنگها میبینیم که سکن به معنی : السکون : ضد حرکت؛ سکن شیئ یسکن سکوناً زمانی که از حرکت باز ایستاد هر چیزی که آرام شد، پس ساکن و آرام میشود بعد از حرکت.
والسَّکَنَ: هر چیزی که با او آرام گرفته میشود و با او اهل و غیره مطمئن شوند. عربها گاهی میگویند السَّکَنُ لما یسکَنُ و بر همین معنی است قول خداوندی «وَجَعَلَ اللَّیْلَ سَکَنًا»[الأنعام/۹۶] یعنی شب را برای شما آرامش و مایع اطمینانی آفریدیم.
والسَّکَنُ: زن؛ زیرا با اوآرامش حاصل میشود.[۱]
سید قطب رحمه الله در تفسیر ظلال القرآن تحت آیه سوره روم میفرمایند: مردم احساسات خود را در برابر جنس مخالف می دانند پیوند موجود میان دو جنس مخالف اعصاب و احساسات ایشان را به خود مشغول میدارد و این احساسات و عواطف که به گونه های مختلف روکردهای جور وا جور در میان مرد و زن رو نمایی میکند. به طوری که زن و مرد گامهایشان را با یکدیگر بر میدارند و فعالیت و کوشش ایشان را به حرکت و جنبش در میآورد. و لکن مردم کمتر یاد آور ومتوجه میشوند که این قدرت خداست که از نوع خودشان همسرانی برایشان آفریده است و این عواطف و احساسات را در وجودشان سرشته و بودیعت گذاشته است و در این پیوند آرامش جان و اعصاب را قرار داده و آن را مایهی آسایش جسم و دل نموده است و زندگی و حیات را بدان استقرار و استمرار بخشیده است و بالاخره آن را باعث انس و الفت روحها و درونها و آرامش و آسایش مردان و زنان قرار داده است[۲].
سید قطب در تفسیر آیات سوره اعراف میفرماید: هدف اصلی نزدیکی زن و شوهر آرمیدن و آرامش یافتن و الفت گرفتن و استقرار پذیرفتن است تا بدین وسیله آرامش و آسایش و امن و امان بر فضای کودکستانی سایه بیندازد، تا جوجه های تازه کرک در آورده رشد و نمو پیدا نموده و ببالند و در آنجا میوه گرانبهای بشری بثمر بنشیند و نسل جوان در آنجا شایستگی حمل میراث تمدن بشری و افزایش بر آن را پیدا کنند اسلام این نزدیکی را تنها برای لذت ناپایدار وگذرا قرار نمیدهد همان گونه که آن را مایه اختلاف و کشمکش نمی داند.[۳] زیرا هدف از ازدواج آرامش، اطمینان نفس و راحتی است تا با آن خانواده تربیت حاصل نماید و در جامعه ثمر بخش واقع گردد و اهداف آن محقق شود. اما امروزه در بسیاری از خانوادهها عدم آرامش و جدایی و اختلاف و نزاع مشاهده میشود، و این به سبب دوری خانواده از فرامین اسلام در زندگیشان و نداشتن فهم و درکی درست از زندگی مشترک است.
[۱]لسان العرب: ابن منظور ج ۱۳/۲۱۱-۲۱۲.
[۲]– تفسیر ظلال القرآن: سید قطب ج۵/۲۷۶۳چاپ دار الشرق. و ترجمه فارسی ج۵ /۴۲.
[۳]– منبع سابق ج۳ /۱۴۱۳چاپ دارالشرق . ترجمه فارسی ج۳/۱۴۶ .