نسب
ایشان شیخ الاسلام، برهان الدین، ابوالحسن علی بن ابوبکر بن عبدالجلیل مرغینانی، از فرغانه (منطقه‌ای در ماوراء النهر) است. سلسلهٔ نسب ایشان به حضرت ابوبکر صدیق – رضی الله عنه- می‌رسد.
تولد
علامه مرغینانی روز دوشنبه بعد از عصر هشم رجب سال ۵۱۱ ه.ق. چشم به جهان گشود.
استادان
علامه مرغینانی از علمای سرشناس و متبحر آن زمان همچون علامه نسفی، صدرالشریعه حسام الدین و تاج الدین بهره‌ی کافی برده و در فقه و دانش از استادان خویش جلو زد. معاصرانش چون علامه قاضی‌خان و علامه برهان الدین مؤلف المحیط البرهانی بر دانش و بزرگواری ایشان اقرار کرده‌اند.
شاگردان ایشان
فرزندانش محمد و عمر از پدرشان علوم اسلامی را فرا گرفتند، همچنین علامه شمس الأئمه الکردری و جلال الدین الأسوشنی در محضر ایشان زانوی تلمذ زدند.
جایگاه ایشان
فقیه و محدثی بزرگوارو مفسری ماهر بود؛ در تمام علوم مهارت داشت؛ در تحقیق و تفحص پایه بلندی داشت؛ در زهد و تقوا سرآمد روزگار خویش بود؛ در مباحث علمی شیر میدان بود؛ صدر مجالس آن دوران بود؛ مردم از نقاط مختلف دنیا برای استفتا پیش ایشان می‌آمدند؛ از گوشه گوشهٔ جهان طلاب علوم دینی برای فراگیری علم فقه محضر ایشان شرفیاب می‌شدند.
جایگاه علامه مرغینانی در مذهب
علامه کمال باشا ایشان را از اصحاب تخریج و ترجیح اقوال ذکر کرده و بیان داشته‌اند که جایگاه ایشان از علامه قاضی‌خان پایین‌تر نیست و ایشان را جزو مجتهدان در مذهب دانستن عاقلانه‌تر به نظر می‌رسد.
تألیفات
هدایه، بدایه المبتدی، کفایه المنتهی، مجموع النوازل، التجنیس و المزید، الفرائض، المنتقی و مناسک الحج.
وفات
ایشان شب سه‌شنبه ۱۴ ذوالحجه سال۵۹۳ ه.ق. دارفانی را وداع گفتند و در شهر سمرقند برای همیشه در زیر خاک آرمیدند. خداوند بر تربتش باران رحمت بباراند و قبرشان را منور سازد. رحمه الله رحمه واسعه.
( برگرفته از أعلام الأخیار/ علامه کفوی )
————————————————
دانشنامه تخصصی اهل سنت
به نقل از : سنت آنلاین
